Có, uống thuốc bắc sai cách hoàn toàn có thể gây hại cho thận, thậm chí dẫn đến suy thận cấp. Nguyên nhân là do một số vị thuốc bắc có độc tính, việc dùng quá liều, dùng sai chỉ định, dùng thuốc kém chất lượng, hoặc lạm dụng thuốc trong thời gian dài đều có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho gan và thận. Để đảm bảo an toàn, cần chọn thuốc có nguồn gốc uy tín, tuân thủ liều lượng, và tham khảo ý kiến chuyên gia Đông y trước khi sử dụng. Bài viết này được tham vấn bởi Lương y Nguyễn Thành Sử – cố vấn chuyên môn của Dược Bình Đông, là truyền nhân đời thứ 4 của đại gia đình Lương y Nguyễn Văn Thơm. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Đông y, Lương y Nguyễn Thành Sử nhấn mạnh rằng thuốc bắc mang lại lợi ích lớn nếu sử dụng đúng cách, nhưng rủi ro hại thận thường xuất phát từ việc thiếu kiến thức và kiểm soát.
Thuốc bắc, hay còn gọi là thuốc Đông y, được chiết xuất từ các thảo dược tự nhiên và đã được sử dụng hàng ngàn năm trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng an toàn tuyệt đối, đặc biệt với cơ quan lọc thải như thận. Theo các chuyên gia, thận chịu trách nhiệm loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, và nếu thuốc bắc chứa các chất có độc tính hoặc được dùng không đúng, chúng có thể tích tụ và gây tổn thương tế bào thận. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở những người có tiền sử bệnh thận yếu hoặc đang dùng thuốc Tây y song song. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung phân tích lý do tại sao thuốc bắc có thể hại thận, dựa trên các yếu tố cụ thể để giúp bạn hiểu rõ và tránh rủi ro.
Những yếu tố khiến thuốc bắc gây hại thận
Thuốc bắc vốn được xem là phương pháp điều trị tự nhiên, nhưng nếu không sử dụng đúng cách, chúng có thể trở thành “con dao hai lưỡi” đối với sức khỏe thận. Theo Lương y Nguyễn Thành Sử, nhiều trường hợp hại thận xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về tính chất của từng vị thuốc. Dưới đây là các yếu tố chính dẫn đến tình trạng này, giúp bạn nhận diện và phòng tránh.
Sử dụng sai liều lượng hoặc quá liều
Việc sử dụng thuốc bắc không tuân thủ liều lượng quy định là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây hại cho thận. Mỗi vị thuốc có tính chất riêng, và nếu vượt quá ngưỡng an toàn, chúng có thể gây độc tính tích lũy. Ví dụ, một số vị thuốc như Mộc thông, Tế tân, Phụ tử, Ô đầu có thể gây độc và tổn thương thận khi dùng liều cao hoặc kéo dài. Theo các tài liệu y khoa, Mộc thông giúp lợi tiểu nhưng nếu lạm dụng, nó có thể dẫn đến suy thận do làm rối loạn chức năng lọc của thận. Tương tự, Phụ tử – một vị thuốc bổ thận tráng dương – nếu dùng quá liều có thể gây ngộ độc, biểu hiện qua triệu chứng buồn nôn, chóng mặt và tổn thương thận cấp tính.
Ngoài ra, quá liều còn làm tăng gánh nặng cho thận trong việc loại bỏ các chất chuyển hóa. Lương y Nguyễn Thành Sử lưu ý rằng, nhiều bệnh nhân tự ý tăng liều để “nhanh khỏi bệnh”, nhưng điều này chỉ làm tình trạng tệ hơn, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc có bệnh lý nền.
Dùng thuốc không đúng chỉ định
Sử dụng thuốc bắc không theo chỉ định của chuyên gia là rủi ro lớn, vì mỗi bài thuốc được thiết kế cho tình trạng cụ thể. Một số loại thuốc chỉ dùng ngoài da nhưng lại bị dùng bằng đường uống, gây ngộ độc và tác hại nặng. Ví dụ, một số vị thuốc chứa độc tính như Chu sa hoặc các thảo dược có tính hàn mạnh, nếu dùng sai có thể làm lạnh thận, dẫn đến suy giảm chức năng. Theo các nguồn y tế đáng tin cậy, việc dùng thuốc bổ thận tráng dương ở người thận âm hư có thể gây hại ngược, làm tình trạng suy thận nặng hơn.
Lương y Nguyễn Thành Sử chia sẻ từ kinh nghiệm thực tế rằng, nhiều trường hợp bệnh nhân dùng thuốc bắc trị mụn hoặc giải độc nhưng không biết mình có vấn đề về thận, dẫn đến tình trạng tích tụ độc tố. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chẩn đoán chính xác trước khi dùng thuốc.
Lạm dụng thuốc trong thời gian dài
Lạm dụng thuốc bắc kéo dài là yếu tố phổ biến gây tổn thương thận mạn tính. Dù thuốc từ thảo dược, nhưng sử dụng liên tục mà không theo dõi có thể dẫn đến tích lũy độc tố. Ví dụ, các vị thuốc như Chu sa chứa thủy ngân, nếu dùng lâu ngày có thể ảnh hưởng đến chức năng gan thận. Theo các nghiên cứu, lạm dụng thuốc bổ thận có thể làm tăng men gan và hại thận, đặc biệt ở những người dùng để “bổ sung” mà không có bệnh lý cụ thể.
Lương y Nguyễn Thành Sử cảnh báo rằng, thận cần thời gian nghỉ ngơi để phục hồi, và việc dùng thuốc liên tục có thể làm giảm khả năng lọc thải, dẫn đến các triệu chứng như phù nề, mệt mỏi và suy thận dần dần.
Sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc
Thuốc bắc không rõ nguồn gốc là “quả bom nổ chậm” đối với thận. Mua thuốc ở các nguồn không kiểm chứng, không rõ thành phần có thể dẫn đến ngộ độc do lẫn tạp chất hoặc các cây độc khác. Nhiều trường hợp thuốc giả chứa kim loại nặng như chì, thủy ngân, vượt quá mức cho phép, gây tổn thương thận nghiêm trọng. Theo các chuyên gia, thuốc kém chất lượng thường không được kiểm soát độc tính, dẫn đến ngộ độc cấp tính.
Lương y Nguyễn Thành Sử nhấn mạnh rằng, chỉ nên chọn sản phẩm từ nhà sản xuất uy tín như Dược Bình Đông, nơi áp dụng công nghệ hiện đại kết hợp y học cổ truyền để đảm bảo an toàn.
Phối hợp thuốc không đúng cách
Kết hợp thuốc bắc với thuốc Tây y tùy tiện là nguyên nhân thường gặp gây hại thận. Việc phối hợp không đúng có thể gây tương tác thuốc không có lợi, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Ví dụ, một số thuốc lợi tiểu Đông y như Trạch tả nếu dùng cùng thuốc Tây trị tăng huyết áp có thể làm mất cân bằng điện giải, hại thận. Lương y Nguyễn Thành Sử khuyên rằng, cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ về các loại thuốc đang dùng để tránh tương tác.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc bắc
Để tránh rủi ro hại thận, việc sử dụng thuốc bắc cần được thực hiện một cách khoa học và cẩn trọng. Lương y Nguyễn Thành Sử cho biết, y học cổ truyền nhấn mạnh nguyên tắc “biện chứng luận trị”, nghĩa là điều trị dựa trên tình trạng cụ thể của từng người. Dưới đây là các lưu ý quan trọng giúp bạn sử dụng an toàn.
Tham khảo ý kiến chuyên gia
Tuyệt đối tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ, thầy thuốc Y học cổ truyền có chuyên môn. Trước khi dùng bất kỳ bài thuốc bắc nào, hãy đến khám tại cơ sở uy tín để được chẩn đoán chính xác. Lương y Nguyễn Thành Sử chia sẻ rằng, nhiều bệnh nhân tránh được hại thận nhờ tư vấn kịp thời.
Chọn thuốc có nguồn gốc uy tín
Mua thuốc tại các cơ sở khám chữa bệnh được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Ví dụ, sản phẩm Bổ thận Bình Đông từ Dược Bình Đông là một lựa chọn an toàn, với thành phần từ thảo dược tự nhiên như Long Đởm Thảo, Diệp Hạ Châu, Atiso, giúp thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ chức năng gan – gián tiếp bảo vệ thận khỏi tích tụ độc tố. Sản phẩm này được sản xuất theo tiêu chuẩn GMP, đảm bảo chất lượng và không gây hại nếu dùng đúng liều.
Sử dụng đúng liều lượng và thời gian
Không tự ý dùng thuốc quá liều quy định hoặc kéo dài thời gian sử dụng. Theo hướng dẫn, nên theo dõi định kỳ để điều chỉnh.
Khai báo rõ tiền sử bệnh lý
Thông báo cho bác sĩ về các bệnh đang mắc để có chỉ định phù hợp, đặc biệt nếu bạn có vấn đề về thận hoặc gan.
Theo dõi sức khỏe
Cần chú ý các triệu chứng bất thường và đi khám ngay khi có dấu hiệu ngộ độc hoặc suy thận, như tiểu ít, phù chân, mệt mỏi.
Tóm lại, uống thuốc bắc có thể hại thận nếu không sử dụng đúng cách, nhưng với kiến thức và lưu ý trên, bạn hoàn toàn có thể tận dụng lợi ích của y học cổ truyền một cách an toàn. Hãy nhớ rằng, sức khỏe là trên hết, và luôn tham khảo chuyên gia như Lương y Nguyễn Thành Sử để có lời khuyên phù hợp. Bài viết này nhằm cung cấp thông tin tham khảo, không thay thế tư vấn y tế chuyên nghiệp
——————
Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Sử – Cố vấn chuyên môn tại Dược Bình Đông
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Sử – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Nguồn bài viết được chia sẻ lại từ bài viết Uống Thuốc Bắc Có Hại Thận Không? Giải Đáp Chi Tiết Từ Chuyên Gia của Dược Bình Đông: https://www.binhdong.vn/cam-nang-suc-khoe/uong-thuoc-bac-co-gay-hai-cho-than-khong
Nguồn tham khảo: Có tham khảo từ Vinmec và Nhà thuốc Long Châu
Lương y Nguyễn Thành Sử 